وقایع کربلا در انساب الاشرافأنساب الاشراف اثر احمد بن یحیی بن جابر بلاذری (۲۷۹ق) می‌باشد که در آن به زندگی نامه امام حسین (علیه‌السّلام) و وقایع عاشورا پرداخته است. ۱ - پیشینه مؤلفبلاذری، مورخ، ادیب و نسب شناس عصر مامون تا مستعین عباسی است. ۲ - وضعیت کتاب مذکوروی در کتاب حجیم خود، به نسب و شرح حال خاندان بزرگ و برجسته عرب قرشی پرداخته است. او بخشی از کتاب خود را به نسب و شرح حال خاندان ابوطالب و فرزندانش و امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) و فرزندانش از جمله زندگانی امام حسین (علیه‌السّلام) و مقتل وی اختصاص داده است. بخش مربوط به خاندان ابوطالب از این اثر، با تحقیق محقق برجسته، محمدباقر محمودی در سال ۱۳۹۷ قمری در بیروت چاپ شده و در سال‌های اخیر در مجموعه‌ای سیزده جلدی با نام جمل من انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، چاپ شده است. آنچه مربوط به زندگی امام‌حسین (علیه‌السّلام) و حادثه عاشوراست، از صفحه ۱۴۲ تا ۲۲۸ در جلد دوم (البته به یک اعتبار باید جلد دوم را جلد سوم حساب کرد؛ چون یک جلد نیز با تحقیق آقای محمودی در سیره نبوی چاپ شده است.) چاپ دوجلدی أنساب الاشراف با تحقیق محمدباقر محمودی، و از صفحه ۳۵۸ تا ۴۲۵ در جلد سوم مجموعه سیزده جلدی است. ۳ - روش تاریخ نگاری بلاذریبلاذری پس از چند گزارش درباره تولد و فرزندان امام حسین (علیه‌السّلام)، به شرح واقعه کربلا پرداخته و نخستین گزارش‌های خود را در این باره، از تماس شیعیان با امام حسین (علیه‌السّلام) تنها پس از صلح امام حسن (علیه‌السّلام) آغاز کرده است. روش تاریخ نگاری بلاذری در این کتاب همانند یعقوبی و دینوری، ترکیبی است. از این رو به جای آنکه برای هر خبر، سند مستقل ذکر کند، در بیشتر موارد، تنها با تعبیر «قالوا» خبر را آورده است. اما در مواردی هم، به سند اشاره کرده است؛ از جمله از ابومخنف، [۱]
بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۶۸_ ۴۱۲، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی.
هشام کلبی، عوانة بن حکم، هیثم بن عدی، عتبی [۵]
بلاذری، انساب الاشراف، ص۳۶۹.
و عمر بن شبه [۶]
بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۱۳_ ۴۱۵.
[۷]
بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۱۷.
[۸]
بلاذری، انساب الاشراف، ص۴۲۵.
نقل کرده است و در مواردی نیز تعابیر «حدثنی بعض الطالبیین» و «حدثنی بعض قریش» را آورده است. أنساب الاشراف یکی از منابع تاریخ عاشورا است و با گزارش‌های ابومخنف و ابن سعد، به رغم برخی از تفاوت‌ها، همسو و سازگار است و این سه مقتل در مجموع، مؤید یکدیگرند. ۴ - پانویس
۵ - منبعپیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۶۸. رده‌های این صفحه : امام حسین در کتب تاریخی | تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ نگاری | مقتل پیشوایی | مقتل جامع سیدالشهداء | نهضت عاشورا
|